Zaburzenie odżywiania to dysfunkcja psychiczna dotycząca ludzi w różnym wieku – najczęściej jednak dotyczą one kobiet w wieku dojrzewania lub na początku dorosłości. Są to zaburzenia wymagające leczenia, ponieważ zbagatelizowanie ich prowadzić może do poważnych uszkodzeń zdrowia lub nawet śmierci. Zaburzenia odżywiania w części są uwarunkowane genetycznie, lecz ich pełna etiologia nie jest jeszcze dokładnie zbadana. Bez wątpienia wystąpieniu tych zaburzeń mogą sprzyjać również nieprawidłowe postawy rodzicielskie: nadmierne skupianie się na masie ciała rodzica i dziecka, obsesyjne kontrolowanie wagi i strach przed utratą kontroli.
Najczęstszymi zaburzeniami odżywiania są: anoreksja, bulimia i ortoreksja, natomiast zaburzeń tych jest wiele więcej.
Anoreksja, inaczej zwana jadłowstrętem psychicznym, charakteryzuje się bardzo niską masą ciała u chorych osób, lękiem przed przybraniem na wadze i zniekształconym obrazem własnego ciała. Osoby z anoreksją, najczęściej młode nastolatki, rygorystycznie ograniczają spożywanie swoich posiłków, nadmiernie koncentrują się na kontroli swojej wagi i obwodów ciała, i mimo że ich BMI (Body Mass Index – wskaźnik masy ciała ) znajduje się znacznie poniżej normy, uważają się za osoby otyłe. Warto zaznaczyć, że wyróżniamy dwa typy anoreksji – restrykcyjny, gdzie osoby chore głodzą się oraz typ żarłoczno-wydalający, gdzie dochodzi do niekontrolowanych napadów objadania się, a następnie powodowania wymiotów lub zażywania środków przeczyszczających. W obydwu z tych przypadków osoby są znacznie niedożywione, brak im odpowiednich witamin i ważnych składników pożywienia, które ograniczane jest do minimum, występują często zaburzenia w funkcjonowaniu tarczycy, zanik miesiączki, niekiedy nadmierne owłosienie (organizm bez odpowiedniej warstwy tłuszczu „próbuje się ogrzać”) oraz w skrajnych przypadkach może dochodzić do trawienia własnych organów, zaniku mięśni i konieczności podłączenia w warunkach szpitalnych do sondy pokarmowej.
Bulimia to zaburzenie odżywiania, w którym dochodzi do ataków kompulsywnego jedzenia w krótkim czasie, po czym występuje próba kompensacji poprzez wywołanie wymiotów lub nagłej głodówki. W przebiegu bulimii, kiedy osoba chora nie panuje nad sobą i nie kontroluje ilości przyjmowanego pożywienia, obserwujemy napady obsesyjnego objadania się. Przeciwnie do anoreksji, ludzie z bulimią potrafią utrzymać prawidłową wagę dla swojego wieku. Osoby nastoletnie potrafią również skutecznie ukrywać objawy chorobowe przed swoimi rodzicami. Powtarzające się epizody wymiotów i głodówek potrafią być powodem poważnej awitaminozy, spadkiem elektrolitów, uszkodzeniem szkliwa zębów, osłabieniem wątroby oraz w skrajnych przypadkach mogą prowadzić do poważnego zagrożenia życia. Cykle takiego kompulsywnego jedzenia, a następnie wywoływania wymiotów lub głodówki mogą odbywać się nawet kilka razy w tygodniu i często mogą być połączone z występowaniem epizodów depresyjnych lub stosowaniem używek.
Ortoreksja jest to zaburzenie odżywiania występujące często u kobiet jak i u mężczyzn, polegająca na nadmiernej koncentracji na spożywaniu zdrowych produktów, ścisłej kontroli posiłków i restrykcyjnych diet. Jest to próba zachowania zdrowia i uniknięcia zaburzeń, natomiast zbyt obsesyjna sama w sobie staje się zaburzeniem. Każda osoba cierpiąca na ortoreksje stosuje się do własnej diety i wymyślonych zaleceń, waży swoje produkty przed ich zjedzeniem oraz sprawdza ich pochodzenie, planuje posiłki z wyprzedzeniem kilku godzin i coraz więcej rzeczy wyklucza ze swojego jadłospisu. Przez poświęcanie jedzeniu nadmiernej ilości czasu, zaniedbywanie innych obowiązków i nieprawidłowe funkcjonowanie, osoba chora wchodzi w niezdrową relację z jedzeniem, w której to jedzenie przejmuje kontrolę nad jej życiem. Pojawia się lęk, duże poczucie winy po zjedzeniu czegoś niezgodnego z dietą, unikanie jedzenia w miejscach publicznych i pogorszenie się relacji z otoczeniem.
Leczenie zaburzeń odżywiania jest dość trudne, ale możliwe. Dzięki psychoterapii osoby cierpiące na takie zaburzenia uczą się panować nad lękiem przed utratą kontroli oraz uczą się kierować własnymi czynami, decyzjami, a poprzez to mają szansę na wyjście z choroby.
Najnowsze komentarze